Lipid

Lipid, yağ. Lipidlerin en önemli fonksiyonu enerji depolaması ve hücre zarını oluşturmasıdır. Lipidler, Karbonhidrat ve proteinlerle beraber canlıların ana yapısını oluşturur. Lipidler suda erimez, kloroform ve eterde çözünür.

Lipidler insan vucundaki temel organik madelerden biridir. Lipidler doymuş ve doymamış yağlar olarak ayrılır. Doymuş yağlar oda sıcaklığında katı ,doymamış yağlar ise sıvı haldedir.

Lipidler apolardır (suda çözünmezler). Lipidler temel olarak C,H,O içeren organik bir bileşiklerdir. (P ve N da içerenleride vardır). İçerdikleri karbon miktarı azot miktarından fazla olduğundan daha fazla enerji ortaya çıkarırlar ama yakılmaları için daha fazla oksijene ihtiyaç duyarlar. Enerji yapı maddesi olarak genelde Trigliseridler kullanılır.

Lipidlerin çok çeşitli görevleri vardır: Enerji sağlarlar (karbonhidratlardan sonra 2.sıradadır), yağda eriyen A,D,E,K vitaminlerinin taşıyıcısıdır, vücudu ısı kaybından korurlar, hücre zarının bileşenlerinden biridir, birçok enzim aktivesini etkiler, sinirsel uyarıların iletiminde etkilidir.

Vücutta, lipitler, lipazlar tarafından enzimatik hidrolize tabi tutulur. Lipidlerin çoğunluğu, yüksek yağ asitleri, alkoller ve aldehitlerin türevleridir.

Lipid Çeşitleri

• Yağ asitleri
• Gliserolipidler (en iyi bilineni trigliseridler)
• Fosfolipidler (Gliserofosfolipidler); çift tabakalı hücre zarının kilit yapı taşıdırlar
• Sfingolipidler (en iyi bilineni sfingomyelin dir)
• Sterol lipidler (kollesterol, steroidler (östrojen ve androjenler, glukokortikoidler, mineralokortikoidler, D vitamini).
• Prenol lipidler
• Sakkarolipidler; glukozamin, lipopolisakkaridler
• Poliketidler; eritromisin, tetrasiklin, avermectinler, epothilone lar (antitümör)

Yazan: Dr. Çağdaş Uslu