Sfinkter

Sfinkter

Sfinkter, kanal şeklindeki yapıları sararak, kanalı açıp kapatan kas halkasıdır. Türk Dil Kurumu sözlüğündeki karşılığı büzgen.

Sfinkter kası halkasal yapıya sahip bir kastır ve kendi merkezine doğru kasılabilir. İnsan bedeninde 40’ın üstünde büzgen bulunur. Midenin çıkışında, kılcal kan damarlarının girişinde ve üretra gibi yapılarda bulunan bu kas,istemli veya istemsiz olarak bulunduğu yerdeki madde geçişini kısıtlar ya da mümkün kılar.

İnsan vücudundaki bazı sfinkterler:

  • Prekapiler Sfinkter Kası: Kılcal kan damarlarının girişine yerleşmiş bu kas kılcallara doğru olan kan akışını düzenler.
  • İnternal ve Eksternal Anal Sfinkter Kası: Dış ve iç anal sfinkter kası, anüsün açık ya da kapalı durmasını sağlayarak sindirim artıklarının uzaklaştırılmasında görev yapar.
  • Sfinkter Pilori: midenin sonuna yerleşmiş bir kas olup kimusun (mide öz suyuyla birleşmiş besinlere verilen isim) ince bağırsağa geçişini sağlar. Yeterli sindirim gerçekleşmeden gevşemez.
  • Oddi Sfinkteri (ampulla sfinkteri, hepatopankreatik sfinkter); Vater’in ampulasından duodenumun ikinci kısmına safra ve pankreas sıvısı akışını kontrol eden sfinkterdir. Oddi sfinkteri, vazoaktif intestinal peptidi (VIP) ve  kolesistokinin (CCK) hormonu tarafından gevşetilir.
  • Sfinkter Üretra: İdrar kesesinin boşaltım zamanı gelmeden idrarın boşaltılmasını engeller.
  • Sfinkter Pupilla: Az ışıkta göz bebeğinin büyümesini sağlar ve daha çok ışığın gözün içine girmesine neden olur. Tam tersi durumda da gözü fazla ışıktan korur.

Yazan: Dr. Ayşenur. Hilal Göker

« Return to Dictionary