Meme Muayenesi

Meme Muayenesi
Meme Muayenesi

Meme Muayenesi Öncesi Bilinmesi Gerekenler

  • Adet başlangıcından bir hafta sonra memeler yumuşaktır daha az hassastır ve muayeneye en uygun dönemdir
  • Meme muayenesinde, belden yukarısı görünür olmalıdır.
  • Çünkü şikayet ne olursa olsun her iki meme, aksilla ve supraklavikular bölgeler usulüne uygun muayene edilmelidir.
  • Muayene odası aydınlık olmalıdır (inspeksiyon)

Meme Muayenesinin Basamakları

  1. Memelerin inspeksiyonu
  2. Aksilla muayenesi (palpasyonu) ve supraklavikular muayene
  3. Memelerin ve meme başı-areolanın palpasyonu
  4. Meme başı(akıntısının) ve areolanın muayenesi

1. Memelerin İnspeksiyonu

  • Hasta önce doktorun karşısına muayene masasında oturur
  • Eller yanda, belde ve eller yukarıda iken inspeksiyon yapılır
  • Bir memenin diğerine göre büyük olması (asimetri)
    • %10 luk bir büyüklük farkı normaldir. Hastanın kullandığı el tarafındaki meme biraz daha büyük olabilir (pectoralis majör kası)
    • Lobüler karsinom kitle yapmadan memede büyüme yapar
    • İnflamatuar meme kanseri, memede hasssasiyet, ağrı kızarıklık ve ödem-büyümeye neden olur.
    • Mastit, memede hasssasiyet, ağrı kızarıklık ve ödem-büyüme yapar.
  • Memede kitle
    • Meme küçük, kitle büyükse, kitle dışarıdan seçilebilir
  • Memede gamze (dimpling, ciltte çekinti)
    • Meme kanseri belirtisidir. Memedeki kitlenin, memenin Cooper ligamanlarını invaze ederek çekmesine bağlıdır.
  • Meme cildindeki değişiklikler
    • Ülser; meme cildine invaze etmiş kanser
    • Kızarıklık, hassasiyet ve ödem; inflamatuar meme kanseri ya da mastit
  • Meme başı retraksiyonu (çekint, içe dönme).
    • Meme başına yakın, meme kanserinin , süt kanallarını invaze etmesi ve kısaltmasına bağlıdır
    • Doğuştan meme başı retrakte olabilir. Benign bir durumdur.
  • Meme başı ve areolada ekzamatöz (allerjik) değişiklikler
    • Memenin Paget hastalığı
    • Egzama
  • Benign meme başı akıntısı
    • Bilaterldir,
    • Birden çok süt kanalından gelir
    • Hasta 40 yaşından küçüktür
    • Mavi-yeşil renklidir
    • Genellikle duktal ektaziye bağlıdır
    • Sıkmakla akar, genelde spontan akıntı olmaz
  • Galaktore (beyaz)
    • Prolaktinoma (ön hipofiz adenomu)
    • Beraberinde adet düzensizliği
    • İnfertilite
    • Görme alanı kaybı bulunabilir (optik kiazmaya bası)
  • Emzirme ve sonrası
    • Emzirmeden 2 yıl sonrasına kadar memelerden ara ara süt gelebilir
    • Meme sürekli uyarılırsa süt gelebilir
  • Duktal ektazi
    • Meme başı ve areola arkasındaki kanallarda staz nedeniyle genişleme olur
    • Meme salgısı bu kanalların içinde birikir ve baza boşalır
    • Genellikle regi yeşil-kahverengidir
    • Kanalın salgı ile tahribine bağlı kanlı akıntı olabilir
  • Malign meme başı akıntısı
    • Spontan (hasta çamaşırında akıntı görür)
    • Unilateraldir (tek taraflı)
    • Tek duktustan akıntı olur
    • Hastanın yaşı 40’ın üzerindedir
    • Kanlıdır
    • Genellikle kitle bulunur
    • Mamaografi ve duktografi yapılmalıdır
    • Akıntının olduğu kanal ve varsa kitle, eksize edilir (çıkarılır)
  • İntraduktal papillom
    • Tek kanaldan (papillomun bulunduğu) kanlı meme başı akıntısı olur

2.Aksillaların Palpasyonu- Supra-İnfra Klaviküler- Palpasyon (Muayene)

  • Hasta hala oturuyorken sağ elimizle hastanın sağ kolu tutulur, sol elle sağ aksilla muayene edilir. Aynısı sol tarafta da yapılır
  • Malign lenf nodunun özellikleri
    • Sert
    • Yüzeyi düzensiz
    • Göğüs duvarı ve çevre dokulara fikse
    • Konglomere lenf nodları(birbirine yapışık)
  • Supra ve infraklaviküler bölgelerde de lenf nodu aranır (palpasyon)

3.Memelerin Palpasyonu (Elle Muayene)

  • Meme palpasyonu hasta sırtüstü yatarken yapılır
  • Hasta muayene edilecek taraftaki elini başının altına koyar
    • Sırta küçük bir yastık konursa daha iyi olur (özellikle büyük memlerde)
  • Palpasyan, parmakların palmar yüzü ile yapılır.
    • Meme göğüs duvarına doğru bastırılarak tüm meme palpe edilir
    • Meme dokusu parmakların arasına alınarak tutulmaz
    • Palpasyon dıştan içe radial yada spiral olarak yapılabilir.
  • Memde dolgunluk-yoğunluk artışı ve nodülerite olan bölgeler diğer tarafla karşılaştırılarak önemli olup olmadığına karar verilir
  • Belirtilmek istenen kitle ve nodüler yapılar,
    • Areolaya uzaklıkları
    • Saat kaç hizasında oldukları
    • Büyüklüğü (en-boy cm, mm) belirtilmelidir
  • Kitlelerin Yapısı;
    • Yumuşak, orta sert (lastik kıvamında), sert olarak kaydedilir
    • Yüzeyi; düzgün, düzensiz belirtilir.
    • Mobil, fikse belirtilir.
    • Benzediği lezyon belirtilir;
      • Kist natüründe; sınırları düzgün, oval ya da küresel, sert, mobildir.
      • Malign özellikte; sert, sınırları düzensiz (çevre dokudan sınırı net ayrılamayan), fikse olabilir, düzensiz şekilli (yani küresel ya da oval değil).
      • Lipom; Yumuşak, lobüle sınırlı ancak sınırları net ayrılır ve mobildirler.

4. Meme Başı (Akıntısının) ve Areolanın Muayenesi

  • Meme başı ve areola hafifçe sıkıştırılarak muayene edilir
    • Areola arkasında kitle aranır
    • Meme başı akıntısı aranır
  • Meme başı akıntısı varsa
    • Akıntının rengi, kanlı olup olmadığı
    • Akıntının olduğu duktusun tespiti
      • İnspeksiyonla görülmeye çalışılır
      • Areola baş ve işaret parmağı ile gerilirken diğer elle periferden santrale sıvazlanır

Ne Zaman Meme Muayenesi Yapılır ?

  • Tarama mamografisi ile beraber fizik muayene (American Cancer Society Breast Cancer Screening Guidelines 2015)
    • 40-44 yaş arası yıllık mamaografi çekilmesi meme kanseri erken teşhisinde yararlıdır (opsiyonel)
    • 45-54 yaş arası yıllık mamaografi çekilmesi meme kanseri erken teşhisinde gereklidir
    • 55 yaşından sonra yıllık mamaografi çekilmesi meme kanseri erken teşhisinde yararlıdır (opsiyonel)
    • 55 yaşından sonra iki yılda bir mamaografi çekilmesi meme kanseri erken teşhisinde gereklidir
  • Hastaların 20 yaşından sonra kendi kendine aylık meme muayenesi yapması faydalıdır
  • Ailesel ya da herediter meme kanseri olanlarda taramalar 25 yaşında başlar
  • Memede ağrı, hasssasiyet şikayeti
  • Memede kitle, nodülarite şikayeti
  • Meme başı akıntısı

Meme Muayenesi Öncesi Meme Anamnezi (Öyküsü)

Meme Anamnezinde Sorulması Gerekenler

  • Hasta kendini muayene ediyorsa, hastanın tespit ettikleri sorulur
    • Ne zamandır var?
    • Menstürasyonla ilişkisi var mı
      • Menstüreasyon öncesi şikayetlerin artması genellikle benign bir meme hastalığını gösterir
  • Daha önceki meme problemleri, biyopsiler
    • Örn önceki proliferatif hastalık LCIS öyküsü meme kanseri riskini artırır
    • Diğer memede me kanseri olması
    • Kist öyküsü > kistin nüksü anlamına gelebilir
    • Ailede meme kanseri öyküsü
      • Familial meme kanseri
      • BRCA1 ve 2 mutasyonlarına sahip olmak
  • Menstürasyon öyküsü
    • Adet başlangıcından bir hafta sonra memeler yumuşaktır daha az hassastır ve muayeneye en uygun dönemdir
    • Menapozdaki hastaların memeleri daha yumuşaktır ve daha kolay muayene edilir (yağlı meme)
Mamografi İstem Formu
Mamografi İstem Formu